Młody aktywista
Aktywność obywatelska może być sformalizowana lub nieformalna. Aktywność np. na rzecz najbliższego otoczenia – osiedla, szkoły, czy konkretnych osób potrzebujących wsparcia jest cenną działalnością budującą relacje społeczne i wzmacniającą społeczeństwo obywatelskie. Nie wymaga ona członkostwa w formalnie działających organizacjach. W ramach działalności nieformalnej można tworzyć różne grupy inicjatywne, które mogą (ale nie muszą) być początkiem działalności formalnej.
W ogólnym rozrachunku działalność sformalizowana daje większe możliwości działania. Tak powstałe organizacje mają osobowość prawną, a co za tym idzie skróconą drogę ubiegania się o dofinansowania, które pozwolą działać im jeszcze efektywniej.
Jeśli brzmi to dla ciebie zachęcająco zapoznaj się ze ścieżką współpracy Fundacji Agere Aude.
Jest to termin wykorzystywany przede wszystkim w sferze ekonomicznej, społecznej i indywidualnej. Ma ona wiele różnych rodzajów np.:
- Partycypacja obywatelska, zwana również publiczną
- Partycypacja w miejscu pracy
- Partycypacja społeczna
- Partycypacja indywidualna
Na czym polega partycypacja obywatelska/publiczna? Jest to po postu zaangażowanie obywateli danego środowiska w to, co się z nim dzieje. Obejmuje to także zaangażowanie w życie publiczne państwa. Ten rodzaj partycypacji obejmuje: aktywność w sferze publicznej, partycypację wyborczą, partycypację obowiązkową oraz angażowanie mieszkańców
Partycypacja w miejscu pracy (partycypacja pracownicza) dotyczy stosunków łączących osoby zatrudnione w firmie a ich pracodawcami. Partycypacja w środowisku pracy to przede wszystkim zaangażowanie pracowników i ich udział w podejmowaniu decyzji. Pracodawcy mają za zadanie między innymi dzielić się z podwładnymi najnowszymi informacjami, organizowanie szkoleń edukacyjnych, przekazywanie pracownikom zadań do wykonania oraz nagradzanie za sumienność wykonywanych zadań.
Partycypacja społeczna polega na przyznaniu określonym podmiotom prawa do wzięcia udziału w procesie decyzyjnym dotyczącym danej społeczności. Prościej rzecz ujmując, jest to np. Prawo, które uzyskują np. obywatele społeczności, umożliwiające im podjęcie konkretnych działań oraz akcji.Partycypacja indywidualna odnosi się do akcji podejmowanych jedynie przez indywidualne jednostki.
Aktywizm często zaczyna się od zwrócenia uwagi na kwestie społeczne i niesprawiedliwości, które mogą być pomijane lub ignorowane. Podnosząc świadomość, można edukować społeczeństwo, kwestionować dominujące narracje i zachęcać do krytycznego myślenia. Zwiększona świadomość może prowadzić do szerszego zrozumienia problemu i potrzeby zmian. Aktywiści pracują nad mobilizacją jednostek i społeczności wokół konkretnych spraw. Organizując wiece, protesty, petycje i inne formy działań zbiorowych, mogą zademonstrować siłę opinii publicznej i wywrzeć presję na odbiorcach. Ta zbiorowa siła może wpływać na politykę, ustawodawstwo i opinię publiczną, prowadząc do znaczących zmian. Mogą oni również bezpośrednio współpracować z decydentami, ustawodawcami i instytucjami, aby naciskać na reformy polityki lub zmiany w przepisach i regulacjach. Przedstawiając dowody, proponując alternatywne rozwiązania i angażując się w dialog, aktywiści mogą kształtować proces decyzyjny i wprowadzać zmiany w systemie.Aktywizm odgrywa kluczową rolę w kwestionowaniu i przekształcaniu norm i wartości społecznych. Kwestionując głęboko zakorzenione przekonania, opowiadając się za równością i sprawiedliwością oraz promując integracyjne i postępowe wartości, aktywiści przyczyniają się do kulturowej zmiany postaw i zachowań. Będąc świadkami wpływu aktywizmu i osiągnięć tych, którzy byli przed nimi, młodzi ludzie są zmotywowani do zaangażowania się i kontynuowania danych działań.
Zawsze dobrze jest zacząć pracę od środowiska lokalnego – nauczycieli i pedagogów, którzy mieli już doświadczenie w działaniu projektowym. Na pewno w Twojej placówce znajduje się ktoś, kto koordynował programy Erasmus, starał się o dofinansowania unijne, albo brał udział w projektach międzynarodowych. Pamiętaj, że dobry pomysł i chęć zaangażowania to nie wszystko. Ważne są też zdolności administracyjne, znajomość przepisów i wiedza, gdzie szukać dalszej pomocy. Choć wszystkie te rzeczy mogą brzmieć skomplikowanie, ale wystarczy, że znajdziesz kogoś, kto Cię wprowadzi i posłuży radą, a wkrótce będziesz radzić sobie sam.
Znajdź także innych młodych w Twojej okolicy, którzy już są zaangażowani w to, co Cię interesuje. Zazwyczaj organizatorzy ciekawych inicjatyw chętnie przyjmą kolejną parę rąk do pracy, a jeśli nie znajdzie się dla Ciebie miejsce w trwających działaniach, z pewnością uwzględnią Cię w kolejnych. Dobrym punktem startowym dla poszukiwań młodych społeczników są Młodzieżowe Rady (miejskie i gminne) i lokalne fundacje. Pamiętaj tylko, aby zacząć od działań lokalnych – zaangażowanie w inicjatywy o większej skali przyjdzie z czasem.
Aktywność prospołeczną możesz rozpocząć bardzo wcześnie, działając w samorządzie klasowym lub szkolnym, harcerstwie, klubie sportowym, ochotniczej straży pożarnej lub organizacji wyznaniowej. Możesz także dołączać się do bieżących, lokalnych akcji społecznych. Jeżeli chcesz inicjować własne projekty zacznij od prostych pomysłów i zachęć do udziału rodzinę, przyjaciół, sąsiadów. To może być np. pomysł na zagospodarowanie nieużytku na terenie osiedla (ogród społeczny), czy wspólne oglądanie ważnego wydarzenia sportowego. Inną ścieżką może być dołączenie, w charakterze członka lub wolontariusza, do stowarzyszenia lub fundacji działającej lokalnie lub np. kandydowanie do młodzieżowej rady miasta lub gminy.
Pamiętaj, twoja działalność musi być zgodna z prawem i powinna być pożyteczna dla wybranych grup społecznych z poszanowaniem praw innych.
Istnieje wiele powodów, dla których warto zostać aktywistą i zaangażować się w sprawy społeczne lub polityczne. Aktywizm daje możliwość wpływu na rzeczywistość i budowania lepszego świata. Poprzez angażowanie się w działania społeczne można przyczynić się do wprowadzenia pozytywnych zmian, zwiększenia świadomości społecznej na tematy ważne dla nas i naszego społeczeństwa. Aktywiści często działają na rzecz walki z niesprawiedliwościami społecznymi i nierównościami. Mogą oni angażować się w walkę z ubóstwem, dyskryminacją, rasizmem, seksizmem, homofobią i innymi formami nietolerancji. Poprzez działania aktywistyczne można pomagać tym, którzy są słabsi i pozbawieni głosu. W obliczu zmian klimatycznych i innych problemów związanych z ochroną środowiska, aktywiści pełnią ważną rolę w walce o zrównoważony rozwój i ochronę naszej planety. Działania aktywistów mogą przyczynić się do promowania zielonych technologii, ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, ochrony przyrody i edukacji ekologicznej.
Co to znaczy być aktywnym obywatelem? Określenie to ma bardzo wiele znaczeń jednak jedna z nich mówi o uczestnictwie w społeczeństwie, społeczności publicznej i/lub życiu politycznym, charakteryzuje się wzajemnym szacunkiem, niestosowaniem przemocy, życiem zgodnym z prawami człowieka i demokracji. Obejmuje nowe i mniej konwencjonalne formy aktywnego obywatelstwa, takie jak jednorazowe działania polityczne i odpowiedzialna konsumpcja, jak również bardziej tradycyjne formy: głosowanie w wyborach i członkostwo w partiach i organizacjach pozarządowych.
Jak wynika z wyżej wspomnianej definicji, nie jest wcale trudno zostać aktywnym obywatelem. Nie musimy od razu realizować wielkich projektów. Aktywne obywatelstwo to wspieranie najbliższych sąsiadów, branie udziału w “sprzątaniu świata” z okazji Dnia Ziemi, ale też krótki wyjazd do lasu ze znajomymi alby trochę w nim posprzątać. Może przejawiać się także w zwykłym sprzątaniu po swoim zwierzaku, gdy wyprowadzamy go na spacer.
Aktywizm może być wymagający emocjonalnie i fizycznie. Aby zapobiec wypaleniu, aktywiści często ustalają priorytety swoich zobowiązań i przydzielają określone przedziały czasowe na pracę aktywistyczną. Tworzą harmonogramy lub kalendarze, aby mieć pewność, że mają czas na dane działania, jednocześnie wypełniając inne obowiązki. Ważne jest, aby aktywiści ustalili granice i określili, ile czasu i energii mogą realistycznie poświęcić bez zaniedbywania innych obowiązków. Aktywiści identyfikują kampanie, które są dla nich najważniejsze i koncentrują swoje wysiłki na tych obszarach. Ustalając priorytety swojej pracy aktywistycznej, aby uniknąć zbytniego rozproszenia i lepiej zarządzać swoim czasem. Delegując zadania i obowiązki, mogą podzielić się obciążeniem pracą i zapewnić, że wysiłki aktywistyczne będą kontynuowane nawet wtedy, gdy mają inne zobowiązania. Ważne jest również aby pamiętać o dbaniu o własne zdrowie i potrzeby, aby w być w pełni efektywnym.
Wielu aktywistów kieruje się głębokim poczuciem sprawiedliwości i pragnieniem zajęcia się nierównościami społecznymi. Mogą być zmotywowani do walki z dyskryminacją, uciskiem i niesprawiedliwością systemową, aby stworzyć bardziej sprawiedliwe i równe społeczeństwo. Osobiste doświadczenia i bycie świadkiem zmagań innych mogą również być silną motywacją do aktywizmu. Osoby, które bezpośrednio zetknęły się z dyskryminacją, ubóstwem, przemocą lub innymi formami przeciwności losu, mogą być zmotywowane do podjęcia działań i pracy na rzecz pozytywnych zmian. Aktywiści często mają silne poczucie empatii i współczucia dla innych. Czują się odpowiedzialni za stawanie w obronie tych, którzy są marginalizowani, uciskani lub bezbronni, i pracują na rzecz bardziej integracyjnego i współczującego społeczeństwa. Niektóre osoby są zmotywowane do zostania aktywistami, ponieważ są głęboko zaangażowane w konkretną sprawę lub kwestię. Może to być zrównoważony rozwój, ochrona środowiska, prawa człowieka, równość płci, dobrostan zwierząt lub jakikolwiek inny obszar, który rezonuje z ich wartościami i przekonaniami. Aktywizm jest często napędzany wizją lepszej przyszłości.
Jako aktywista możesz podejmować wiele różnych działań w zależności od swoich przekonań, pasji i obszarów, które chcesz wspierać. Oto kilka sposobów, w jakie możesz zaangażować się jako aktywista:
- Edukowanie – Rozwijaj swoją wiedzę o ważnych dla Ciebie kwestiach i dziel się nią, aby podnosić świadomość społeczną.
- Udział w organizacjach pozarządowych – Dołącz do organizacji lub grup społecznych, które Cię interesują, i angażuj się w ich projekty i kampanie.
- Organizowanie protestów i demonstracji – Organizuj protesty lub demonstracje, aby wyrazić swoje przekonania i przyciągnąć uwagę mediów oraz opinii publicznej.
- Praca społeczna i wolontariat – Angażuj się w prace społeczne i wolontariat, aby pomagać potrzebującym i wprowadzać pozytywne zmiany na poziomie lokalnym.
Oczywiście! Jeśli dopiero zaczynasz swoją przygodę z wolontariatem, najlepiej jest wdrażać się powoli – robić krok za krokiem, stopniowo przyzwyczajając się do zaangażowania. Niezależnie od tego, ile czasu i zasobów możesz poświęcić, Twoje wsparcie coś zmienia i jest ważne. Przede wszystkim, powinno być ono dostosowane do Twoich możliwości; jeśli pomaganie ma się stać Twoim trybem życia, to świetnie, ale każdy dzień poświęcony na wolontariat wprowadza nowe jakości do Twojego otoczenia.
Oczywiście, aktywizm można wspólnie praktykować z bliskimi, co może przynieść wiele korzyści, takich jak wzmacnianie więzi rodzinnych czy przyjacielskich, wspólne cele i nauka, wsparcie emocjonalne oraz większy wpływ na sprawy społeczne i polityczne. Ważne jest, aby to uczestnictwo było dobrowolne i oparte na wzajemnym zrozumieniu i szacunku.
Projekt społeczny to przedsięwzięcie, które posiada jasno sprecyzowane cele, będące odpowiedzią na potrzeby społeczności. Zmierza on do osiągnięcia swoich celów w określonym budżecie oraz czasie. Mówiąc wprost, projekt społeczny ma za zadanie rozwiązać konkretny problem otaczającego nas świata. Aby napisać dobry projekt musimy trzymać się konkretnych punktów, które pomogą nam usystematyzować to co chcemy zrobić. Są to:
- Diagnoza problemu
- Cel główny i cele szczegółowe
- Metody działania i działania
- Harmonogram zadań
- Produkty i rezultaty
- Zasoby potrzebne do realizacji projektu
- Budżet
- Monitoring i ewaluacja
Najważniejsza na samym początku jest, oczywiście, diagnoza problemu. Gdy błędnie zdiagnozujemy problem, cały nasz projekt społeczny nie będzie miał sensu. Dlatego skupiając się na tym punkcie warto brać pod uwagę szeroki kontekst społeczny, tj. zebrać informacje czy taki problem występuje w całym kraju czy tylko w jednym mieście. Należy uwzględnić także wąski kontekst społeczny, informacje dotyczące regionu, w którym chcemy realizować projekt. Ostatnią rzeczą, którą należy wziąć pod uwagę jest sytuacja grupy, do której kierowany jest projekt. Bardzo ważnym punktem w całym projekcie jest także monitoring i ewaluacja. Prowadzimy projekt przecież po to, aby zbadać, czy spełnił on swoje założenia. Warto w tym przypadku zasięgnąć porady specjalisty.
Platformy społecznościowe, takie jak Facebook, Twitter, Instagram czy LinkedIn, pozwalają na dotarcie do szerszego grona odbiorców i promowanie swoich kampanii. Aktywiści mogą wykorzystać media społecznościowe do dzielenia się informacjami, budowania społeczności, mobilizacji i podnoszenia świadomości na temat swoich celów. Tworzenie stron internetowych, blogów lub platform crowdfundingowych może pomóc aktywistom w udostępnianiu informacji na temat ich kampanii, celów i osiągnięć. Mogą również publikować aktualności, raporty, analizy i inne materiały, które pomagają budować zaangażowanie i wiarygodność. Narzędzia do komunikacji w czasie rzeczywistym, takie jak czaty internetowe, wideokonferencje i grupy dyskusyjne, umożliwiają aktywistom szybką i skuteczną wymianę informacji, koordynację działań i podejmowanie decyzji. Mogą one być szczególnie przydatne w przypadku zespołów działających na odległość.
Kolejnym ważnym narzędziem cyfrowym są aplikacje mobilne mogące pomóc aktywistom w organizowaniu wydarzeń, zbieraniu podpisów, śledzeniu postępów, prowadzeniu ankiet i monitorowaniu działań rządowych. Mogą również służyć do natychmiastowego udostępniania informacji, powiadamiania o pilnych sprawach i mobilizacji. Aktywiści mogą również wykorzystywać narzędzia do wizualizacji danych, takie jak interaktywne wykresy, mapy czy infografiki, aby przedstawić skomplikowane dane w przystępnej formie. To może pomóc w zwiększeniu zrozumienia i świadomości na temat konkretnych problemów lub trendów.
Partycypacja może odbywać się na różne sposoby. Najbardziej podstawową metodą jest przekazywanie informacji. Jest to metoda najmniej angażująca jednak jak najbardziej zalicza się do partycypacji. Strategia ta przyczynia się do poszerzenia świadomości obywateli odnośnie do decyzji, które ich dotyczą.
Innym sposobem partycypacji związanym z rozpowszechnianiem informacji w gronie znajomych jest konsultowanie. Polega ono na swobodnej dyskusji w środowisku odnośnie podejmowanych decyzji.
Ostatnią strategią partycypacji jest współdecydowanie, czyli aktywność polegająca na przekazywaniu obywatelom części kompetencji do podejmowania decyzji.
Wiele firm i korporacji, np. Tauron czy Amazon, chętnie wspiera mniejsze inicjatywy – poszukaj formularza kontaktowego na ich witrynach! Środki do kilku tysięcy złotych dystrybuowane bywają w formie tzw. mikrograntów także przez organizacje i fundusze międzynarodowe. Jeśli nie masz jeszcze doświadczenia w pracy projektowej, mikrogranty są dobrym wyborem na start – zazwyczaj procedura ubiegania się o nie jest prostsza, łatwiej je rozliczyć i wymagają mniejszej ilości dokumentacji.
W aktywizmie istotne są różne kompetencje, takie jak edukowanie się na temat swoich celów, umiejętność efektywnej komunikacji, planowanie i strategia działania, wytrwałość i zaangażowanie w długotrwałym procesie, a także rozwijanie kompetencji cyfrowych, w tym umiejętności korzystania z mediów społecznościowych, które pomagają w skutecznym dotarciu do szerokiego grona odbiorców i promowaniu swoich przekonań.
Choć aktywizm nie jest zwykle źródłem zysków, może przynieść wiele innych korzyści. Oczywistą korzyścią będą wprowadzone zmiany społeczne oraz satysfakcja. Poza tym działalność partycypacyjna często bywa atutem na rynku pracy, ceniącym osoby przejawiające inicjatywę, aktywnie podchodzące do napotkanych problemów. Może się też okazać, że organizacja, pod którą działasz zdecyduje się Cię zatrudnić.
Chęć wielkich czynów jest godna pochwały. Trzeba jednak powiedzieć, że zmiana sytuacji na świecie, czy nawet własnym kraju jest niezmiernie trudna. Nieraz wymaga nadludzkiego wysiłku, ogromu spędzonego czasu i silnego samozaparcia.
Na początek spróbuj podejść do któregoś z problemów w Twojej lokalnej społeczności. Może w Twoim miejscu pracy spotykasz się z niesprawiedliwym traktowaniem osób pochodzących z innego kraju, może w Twojej miejscowości nagminnie wyrzuca się śmieci do lasu, a może lokalne schronisko chętnie przyjmie wolontariuszy do pomocy?
Dobrze jest zacząć od mniejszych rzeczy. Z czasem nabierzesz doświadczenia i będziesz w stanie rozwinąć swoją działalność, by sięgać dalej.Twoje działania będą też stopniowo normalizować reprezentowane przez Ciebie postawy, co ostatecznie spowoduje, że więcej ludzi będzie postępować jak ty, przyczyniając się do poprawy sytuacji w Twojej lokalnej społeczności, a może i nawet dalej.